12. yüzyıldan beri geleneksel Japon çay törenlerinin temel bileşeni olan bu ince öğütülmüş yeşil çay tozu; görsel çekiciliği, sözde sağlık yararları ve farklı lezzetiyle popülaritesini hızla artırdı. Matcha, temelde taş zeminde hassas bir toz haline getirilmiş işlenmiş yeşil çay yapraklarına denir. Bu toz nazikçe ezildikten sonra elenir ve sıcak suyla karıştırılarak servis edilir. Uzun yapım aşamalarından dolayı diğer çaylara göre daha pahalı ve zahmetlidir.
Matcha yaprakları dünyanın çeşitli yerlerinde yetiştirilir ancak en iyi Matcha çayı Japonya'dan gelir. Popüler olarak büyümekte olan bölgeler arasında; Uji, Nishio, Shizuoka ve Kyushu vardır. Onu diğer yeşil çaylardan en çok ayıran şey Matcha çalılarının hasat zamanından 20 gün önce güneş ışığından arınmasıdır. Bu teknik bitkilerin klorofil düzeylerini (yaprakları daha koyu, canlı bir yeşil tonuna döner) artırmak ve çay bitkisinde bulunan L-Theanine'in amino asidini çoğaltmak için yapılır. Matcha çayının sakinleştirici etkisi de yine bu amino asitten gelir.
İşçiler Matcha çayı toplarken sadece en iyi tomurcukları seçmeye özen gösterirler. Kurutulmadan önce yaprakların düz biçimde serilenleriyle öylece kurumaya bırakılanlar arasında fark vardır. Yapraklar düzleştirildiyse, bunlar birinci sınıf kalite olarak adlandırılan Gyokuro, öylece kurumaya bırakılanlar ise Tencha'dır. Çayların yapraklarındaki damarları çıkarılıp, kenarları kesildiğinde, taş zeminde dövülerek Matcha olarak bilinen ince toza dönüştürülürler.
Geleneksel olarak Japon çay törenlerinde (Chanoyu adı verilir) Matcha hazırlamak ve sunmak üzerine bir seramoni yapılır. Yerel zanaatkarlar tarafından hazırlanan bu çay, elle boyanmış güzel kase kaselerle ikram edilerek en ince detayına kadar önem taşır.
Matcha genellikle "usucha" ve "koicha" olmak üzere iki biçimde yapılır. Usucha, "ince çay" demektir ve en yaygın hazırlanma türüdür. Genellikle kafeler ve restoranlarda bu tür servis edilir. Usucha yarım ölçü su ve iki katı miktarda matcha tozu ile yapılır. Hızlı bir şekilde çırpmak yerine, bambu bir çırpıcı ile nazikçe yoğrulur. Koicha ise "kalın çay" dır. Koicha genellikle geleneksel çay seremonileri sırasında hazırlanır ve usucha'ya nazaran en yüksek kalitede matcha tozundan yapılır.
Usucha hazırlamak için, Matcha tozu bir kap içine konur sıcak suyla köpürene kadar özel aparatıyla fırçalanır. Matcha bir çay olmasına rağmen demleme yerine süspansiyon yöntemiyle hazırlanır. Maça tozu çalkalanıp uzun süre kasede bekletildikten sonra servis edilir.
Ekipman, mükemmel bir Matcha çayı yapmak için önemli bir anahtardır. Matcha'yı hazırlamak ve içmek için kullanılan çaydanlığın ismi ise chawan'dır. Ayrıca chawaku, yani chawan içine kullanılan geleneksel bir bambu kepçesi bu harika çayı yapmak için gereklidir.
Hem sıcak hem de soğuk içilen Matchanın çay olarak kullanımlarının yanı sıra: kokteyllere katılır, lattesi hazırlanır, tuzlu yemeklerin üzerine serpilir ve makarondan mochi'ye birçok tatlıya, keke ve çöreğe karıştırılır. Doğal olarak tatlı olan Matcha, yiyecek ve içecek içinde iyi bir uyum yakalar; farklı tatlar arayanlar için unutulmaz bir lezzet haline gelir.
Matcha, son zamanlarda sağlık ve güzellik sektörlerinde de dikkat çekerken, yeşil çay yapraklarının antioksidan açısından yüksek olduğuna inanılır. Yapraklar antioksidan içerdiğinden düzenli yeşil çay tüketmek oldukça sağlıklı sayılır.
Birçok sağlık yararları arasında Matcha:
Güçlü EGCg'yi de içeren antioksidanlarla doludur
Metabolizmayı arttırır ve hızlı kalori yakımına yardımcı olur
Etkin ve doğal bir detokstur
Zihni sakinleştirir ve vücudu rahatlatır
Lif, klorofil ve vitaminler bakımından zengindir
Ruh halini geliştirir ve konsantrasyona yardımcı olur
C vitamini, selenyum, krom, çinko ve magnezyum sağlar
Hastalığı önler
Kolestrol ve kan şekeri düşürür