Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından yapılan yazılı açıklamada, çekle ödemelerin daha güvenli hale getirilmesi amacıyla KKB tarafından Türkiye Bankalar Birliği (TBB) işbirliği ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) desteği ile geliştirilen "Karekodlu Çek" uygulamasının bugünden itibaren kullanıma açıldığı bildirildi.
Çek ile yapılan alışverişleri daha güvenli hale getirerek ticareti kolaylaştırıp hızlandırmayı hedefleyen sistem, müşterilerin bankadan talebi doğrultusunda özel olarak hazırlanacak. Karekodlu Çek uygulaması ile keşidecinin geçmiş çek ödeme alışkanlığı tek tıkla görülebilecek. Çeki elinde bulunduran kişi, çek yaprakları üzerinde yer alan karekodu, akıllı telefonuna indireceği Findeks uygulaması ile okutarak sorgulama yaptırabilecek. Bu sistem sayesinde çek üzerindeki bilgilerde herhangi bir silinti, kazıntı, tahrifat veya bir başka kimyasal sahtecilik tespit edilebilecek ve ticari hayat tüm taraflar için daha güvenli hale gelecek. Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz, uygulamanın dünyada bir ilk olduğunu ve ticari hayata yenilik getireceğini ifade etti. Sistemin bugün itibarıyla birçok bankada uygulamaya gireceğini belirten Akdeniz, "Karekodlu Çekle birlikte reel sektörün karşılıksız çek mağduru olmasının önüne geçilebilecek" dedi.
Akdeniz, çekin bir ödeme aracı olduğu kadar aynı zamanda bir borçlanma aracı da olduğunu, özellikle KOBİ'lerin çek ile yaptıkları vadeli mal alımları ile kendilerine sermaye yarattıklarını, bu nedenle çek sisteminin ülke ekonomisi için son derece önemi bulunduğunu vurguladı. Karekodlu çek uygulamasının hem keşidecinin hem de alacaklının haklarını güvence altına aldığına dikkati çeken Akdeniz, ekonomide 1,4 milyonun üzerinde aktif çek keşidecisinin olduğunu, yıllık yaklaşık 100 milyonun üzerinde çek keşide edildiğini ve bu çeklerin yaklaşık yüzde 3'ünün karşılıksız çıktığını bildirdi. Son 10-15 yıl içerisinde 500 bine yakın kişinin geçmişte en az bir kez karşılıksız çek keşide ettiğini, bunlardan 304 bin kişinin halen ödenmemiş en az bir çekinin bulunduğunu, bunların yaklaşık 200 bininin de elinde daha önceden aldığı ve halen keşide edilmemiş boş çek yaprağı bulunduğu bilgisini veren Akdeniz, ticari hayatta en önemli hususun halen ödenmemiş çeki bulunan bu kişilerle iş yapmamak olduğuna işaret etti.
"Karşılıksız çek alma riskini yüzde 80 azaltmak mümkün"
"Günümüzde sermayeyi korumanın ve güvenli bir ticari hayatın yolu iş yaptığınız, vadeli mal sattığınız kişileri tanımaktan geçiyor" ifadesini kullanan Akdeniz, her ay ortalama 20 bin kişinin çekinin karşılıksız çıktığını ve bundan birçok kişinin zarar gördüğünü kaydetti. Bu 20 bin kişinin çek ödemelerine bakıldığında yüzde 80'inin geçmişte de çeklerinin karşılıksız çıktığının görüldüğünü vurgulayan Akdeniz, şunları aktardı:
"Bu kişilerin çekleri kabul edilmeden önce çek raporlarına bakılması halinde olumsuz ödeme geçmişinin görülmesi ve olası zararların önlenmesi mümkün. Karekodlu Çek bu bilgiye güvenli ve hızlı ulaşımı sağlayarak ticarette güvenin simgesi olacak. Dünyadaki kullanımı bir ilk olan Karekodlu Çek, tacirin daha çek defterini bankadan teslim alırken verdiği muvafakatname ile çek ödeme geçmişini ticaret yaptığı kişiler ile paylaşmaya hazır olduğunu gösteren bir çektir. Karekodlu çek sahte çek kontrolü sağlar ve çeki elinde bulunduran kişinin, çek keşidecisinin geçmiş çek ödeme performansını görebilmesine imkan tanır. Karekodlu Çeki kabul eden tacir akıllı cep telefonuna kuracağı Findeks uygulaması ile çekin üzerinde bulunan karekodu sisteme okutarak karşısındaki tacirin çek ödeme performansı konusunda daha net bilgiye sahip olacak ve vadeli satış yapma kararını daha hızlı ve doğru bir şekilde verebilecektir."
Akdeniz, Karekodlu Çek uygulamasında geçmiş çek ödeme performansının adet ve tutar olarak oransal bilgilerle verildiğini ifade etti. Uygulamada, keşide edilen toplam çek adet ve tutarının yüzde kaçının zamanında ödendiğini ya da ibraz edilen çeklerin toplam tutarının hangi oranda ödendiği ve ne kadarının arkasının yazıldığının adet ve tutar bilgisinin paylaşmadan yalnızca oransal olarak son 1, 3 ve 12 ay verilerine göre belirtildiğini bildiren Akdeniz, Karekodlu Çek uygulamasından alınacak rapor başına maliyetin alınan rapor adedine bağlı olarak 2 TL ile 4 TL arasında değişeceği bilgisini verdi.