Global krizin çözümü için Amerikan (FED) ve Avrupa merkez (ECB) bankalarının piyasalardaki likiditeyi bol tutması sürecinde borçlanma sıkıntısı çekmeyen Türk bankaları, bu sürecin terse dönmesiyle birlikte tekrar yüksek borçlanma maliyetleriyle karşılaşmışlardı. Türk bankalarının dış borçlanma maliyetleri, FED’in ve Avrupa Merkez Bankası ECB’nin ‘Piyasadaki para bolluğunu yavaş yavaş azaltacağız’ mesajlarıyla tehlike sınırlarına dayanırken, dünya coğrafyasında Kırım nedeniyle Rusya ve Ukrayna sorunu patlak verdi. Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan kriz, Rusya’nın Amerika ve Avrupa ülkeleriyle bütün ilişkilerini koparırken ekonomik alanda da Rusya’ya karşı müeyyideleri gündeme getirdi. Rusyaların uluslararası para piyasalarındaki varlığının silinmesi için ABD hemen düğmeye bastı. Rus bankaları Visa ve Master Card sistemlerinden dışlandılar. Putin, ‘Kendi sistemimizi kurarız’ diyerek karşı atağa geçti. ABD, Temsilciler Meclisi sözcüsü John Boehner, Rus bankalarına ekonomik müeyyide uygulanması ve ABD Başkanı Barack Obama’nın Avrupa ülkelerinden daha güçlü bir destek alması için daha çok çabalaması gerektiğini söyledi. ABD’li yetkililer Rus ekonomisinde enerji ve finans sektörlerinin hedef almasını istediler. Ukrayna sorunu dünyada Rusya’ya karşı ekonomi ve finans savaşını başlatırken, Türk bankalarının borçlanmasında da yeni bir süreci başlatmış oldu.

 

'UZUN VADELİ BORÇLANIYORUZ'

Bu sürecin bankacılık sektörü üzerinden Türkiye’ye etkilerinin en belirgin etkisinin ne olduğunu Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, Milliyet'e verdiği röportajda ifade etti. Özen uluslararası para ve sermaye piyasalarında Rus banka ve finans kurumlarına uygulanan müeyyidelerin Türk bankalarının borçlanmalarını kolaylaştırdığını söyledi.

 

Özen, “Türk bankalar dışarıdan rahat borçlanabiliyorlar mı” şeklindeki sorumuza şu yanıtı verdi:

“Çok rahat borçlanıyoruz. Road showlara çıkmadan, kapı kapı dolaşmadan telefonla euro bond yapmaya başladık. Çok rahat borçlanıyoruz. Piyasada çok para var. Rusya’nın, Rus bankalarının piyasadan çekilmesi açıkçası bizi çok olumlu etkiledi. Rus bankaları bu piyasalarda çok aktif, çok etkiliydiler. Onların çekilmesi bize yaradı. Bankalarımız, Ziraat Bankası, İş Bankası, Türk Telekom çok başarılı borçlanmalar gerçekleştirdiler. Çok rahatız. Türk bankaları uluslararası piyasalardan uzun vadeli borçlanabiliyorlar.”

 

Rusya böyle devam ederse olumsuz etkilenmez miyiz?

Rusya’nın bu durumda kalması bize yarıyor, Rusya ilişkilerinin daha da kötüleşmesi bize yaramaz. Ancak Rusya’ya daha da ilave müeyyideler uygulanırsa bunlar bizi de olumsuz etkiler. Ama şu aşamada kaldığı sürece sermaye piyasaları açısından bize yarıyor.

 

‘MUSUL BİZİ ÇOK ETKİLEMEZ’

Musul Türkiye’yi nasıl etkiliyor?

Çok olumsuz görmüyorum. Çünkü çok dar, küçük bir bölge. Türkiye’nin büyük ihracat pazarı Kuzey Irak, Bağdat. Şu anda bu bölgelerde sanıyorum emniyet açısından çok büyük problemler yok ve ihracat devam ediyor diye düşünüyorum. Irak daha fazla karışmazsa biz de ihracat açısından çok fazla etkilenmeyiz.

 

Banka kârlarında düşüş bekliyor musunuz?

Evet, ilk başlarda çok zorlanacağımızı düşünüyorduk ama FED’in likidite bolluğunu kısmayı çok iyi yönetmesiyle birlikte, gelişmekte olan ülkelere para geldiği için, o karamsar görüşü açıkçası terk etmeye başladık. Dolayısıyla bankacılık sektörünün kârları da geçen yıla yakın seviyede olacaktır gibi görünüyor. Bir ara çok düşecek diye çok endişelenmiştik.

 

Türkiye’nin reytingine ilişkin beklentiniz nedir?

Ben reytingimizin aynı kalacağını düşünüyorum. Reyting şirketlerinin çok itibar kaybettiklerini düşünüyorum. Reytingcilerden ziyade daha çok piyasalara bakıyorum. Piyasada oluşan gerçek değerleri daha çok önemsiyorum.

 

 ‘FED DÜNYAYI ÇOK İYİ YÖNETTİ...’

FED’in son kararı Türkiye’yi nasıl etkileyecek?

FED’in son kararları gelişmekte olan piyasaları olumlu etkileyecek gibi görünüyor. FED iyi bir iş yaptı. Beklentileri çok iyi yönetti. Çok uzun bir dönem faiz artışı yapmayacağı konusunda yönünde piyasaları ikna etmiş görünüyor. Ben şöyle görüyorum. Dünyada düşük büyüme ve düşük faiz oranı dönemi yaşanıyor. Özellikle gelişmiş ülkelerde çok uzun süre bu platforma giriliyor. Batı’da düşük faiz olduğu sürece gelişmekte olan ülkelere para akışı devam edecektir. Bu bize yarar. Japonya’da da düşük büyüme ve düşük faiz var. Gelişmiş ülkelerdeki düşük büyüme ve düşük faiz sürdükçe bundan olumlu etkileniriz.

Ne kadar sürer?

Uzun süre devam edeceğini düşünüyorum. Ben Amerika’da hiç bir zaman kısa vadeli faizlerin eskiden olduğu gibi 3’ler 4’ler 5’ler 6’lar seviyesine geleceğini düşünmüyorum. Önümüzdeki iki senede çıksa çıksa yüzde 2’ye çıkar ki bu faiz oranı gelişmekte olan ülkeleri hala cazip tutar. 10 yıllık faizlerin de çok yükseleceğini sanmıyorum. Dolayısıyla beklentiler gelişmekte olan ülkeler için iyi gözüküyor.

İç piyasada faiz düşecek mi?

Faizlerde aşağı düşüş bekliyorum, zaten başladı da. Hem kredi faizleri hem mevduat faizleri aşağı doğru gidiyor.